Tongeren-Borgloon en het Romeinse verleden lijken een synoniem te zijn. Tongeren was de oudste én belangrijkste stad van ons land, gesticht in de Romeinse tijd. Tongeren, Atuatuca Tungrorum, was gedurende vijfhonderd jaren hoofdplaats van een district dat meer dan de helft van België omvatte. Borgloon ontstond weliswaar veel later, maar niet toevallig op een heuvelrug die de Romeinse weg controleerde, een weg die ook nog lang na de Romeinse tijd van belang bleef.
Recent onderzoek in Nederland (door de universiteiten van Amsterdam en Jena) toonde nog aan hoe bewoners van het vroegere Romeinse deel van Nederland en Duitsland gelukkiger én gezonder zijn dan bewoners van het gebied ten noorden of oosten van de Rijn. Hun conclusie was dat ‘als een bepaald gebied een socio-economische voorsprong verwerft, die eeuwenlang stand houdt’. Die vijfhonderd jaren Romeinse aanwezigheid is bovendien, zo toonde een ander onderzoek aan, nog letterlijk in ons DNA terug te vinden.
Sinds het einde van de Romeinse tijd, vijftienhonderd jaren geleden, is natuurlijk veel veranderd. Het belang van die periode voor onze steden en het landschap blijft echter bijzonder aanwezig én belangrijk. Het is ook daarom dat de stad Tongeren-Borgloon een actieve rol wenste op te nemen om dit erfgoed nog meer onder de aandacht te brengen binnen de unieke context van de Euregio. De stad Tongeren-Borgloon participeert aan dit grensoverschrijdende project met partners als Maastricht, Jülich, Heerlen, Aken, Simpel en Voerendaal. Op negen locaties binnen de Euregio zullen bezoekers op een vernieuwende en unieke manier het Romeinse verleden leren kennen. Bijzonder is dat er vooral aandacht gaat zijn voor het gedeelde verhaal dat al deze plekken met elkaar gemeen hebben. In de Romeinse tijd waren onze huidige land- en taalgrenzen er immers nog niet.
In Tongeren-Borgloon gaan we ons focussen op verschillende aspecten van dat gedeelde verhaal, maar geënt op de lokale context. Zo gaan we iets vertellen over de belangrijke Romeinse begraafplaatsen, het stratennet, publieke gebouwen, maar ook het gewone leven in de stad. Het project ging van start begin 2025 en loopt tot eind 2027.
Concreet gaan we in het stadscentrum van Tongeren, wellicht op een zeven à tien locaties, metershoge afbeeldingen van 3D reconstructies laten zien. Via een app gaan die reconstructies te scannen zijn waardoor je meer informatie krijgt én ze ook meer in detail gaat kunnen bekijken.
Het VIAVIA project wordt gesteund door de Europese Unie en het Interreg Maas-Rijn (NL-BE-DE) programma met een bijdrage van 2 283 626 euro.
